Soms moet je als raadslid een keuze maken die je niet wilt. Een stem die tegen je gevoel ingaat. Een besluit dat schuurt met waar je al jaren voor staat. De verklaring van geen bedenkingen voor zonnepark Bekenschot is voor de VVD Lochem zo’n besluit. We hebben er – met een knoop in de maag – vóór gestemd.
Dat voelt als een persoonlijke nederlaag. We hebben jarenlang, samen met inwoners van Barchem en met Hobama, gestreden tegen grootschalige zonneparken op landbouwgrond. Niet omdat we tegen zon zijn, maar omdat we vinden dat grootschalige parken op landbouwgrond ons landschap aantasten en niet passen bij wat veel inwoners willen. Zon op dak, op bedrijventerreinen, en kleinschaliger waar draagvlak bestaat: dáár gaan wij voor. Dat standpunt is niet veranderd en blijft ook na dit besluit staan.
Menselijk en eerlijk
De afgelopen jaren hebben we intensief contact gehad met inwoners, en in het bijzonder met Hans en Wouter van Hobama. We zijn hen dankbaar voor hun vasthoudendheid, informatie en kritisch meedenken. Hun inzet heeft het debat scherper en beter gemaakt. Dat maakt de uitkomst voor hen – en eerlijk gezegd ook voor ons – extra pijnlijk.
Juist omdat dit menselijk schuurt, willen we transparant zijn over het hoe en waarom. Als gemeenteraad hadden we hier één specifieke taak: toetsen aan ruimtelijke ordening en beleid. Een verklaring van geen bedenkingen (vvgb) is geen referendum over sympathie of tegenzin; het is een juridisch-ruimtelijke toets. Dat is een andere stoel dan die van het college en ook een andere stoel dan die van de actievoerder of omwonende. Ieders rol verdient respect, ook als de uitkomst wringt.
Alles geprobeerd
We hebben alles gedaan wat in onze rol past. We hebben kritisch bevraagd, doorgevraagd en extern juridisch advies gevraagd bij Nysingh. In dat advies werden mogelijke aandachtspunten gezien bij ecologie (LOP/trekroutes) en verkeer/wild op de weg. Op basis daarvan hebben we het college om nadere onderbouwing gevraagd. Vervolgens is door het college aangegeven dat interne en externe expertise is geraadpleegd, en dat het plan – gelet op het toetsingskader – ruimtelijk verdedigbaar is. In deze fase weegt voor de raad of er voldoende juridische grond is om een vvgb te weigeren. Die grond bleek, na bestudering van de stukken en beantwoording van zienswijzen, onvoldoende hard.
Dat is geen capitulatie, wel nuchter bestuur: als “nee” vrijwel zeker wordt vernietigd door de rechter, dan zadelen we inwoners en gemeente op met jaren vertraging, kosten en nieuwe onzekerheid – zónder dat het eindresultaat verandert. Besturen is dan soms: doen wat je niet wilt, omdat het recht en de procedure je daartoe dwingen.
Niet zwichten voor een claim
Er is veel gezegd over een mogelijke schadeclaim. Laat het helder zijn: voor de VVD is een (aangekondigde) claim nooit een reden geweest om van standpunt te veranderen. Als claims je koers bepalen, kun je geen onafhankelijke afweging meer maken en geen controlerende taak meer uitvoeren. Bovendien is de gemeente verzekerd tegen dit soort risico’s. Onze afweging draaide om de vraag: is er, binnen de wettelijke toetsing, genoeg juridische basis om “nee” te zeggen? Op die vraag moesten we, met alle kennis en stukken op tafel, uiteindelijk “nee” antwoorden.
Wat dit besluit wél en níet is
Dit besluit is géén omarming van grootschalige zon op landbouwgrond. Ons inhoudelijke kompas blijft hetzelfde: we willen geen grote zonnevelden in het buitengebied. We zien liever zon op dak, benutting van daken op bedrijven en instellingen, en slimme kleinschalige oplossingen met draagvlak. Dat hebben we steeds gezegd en dat blijven we zeggen.
Dit besluit is óók geen oordeel over het hele proces van de afgelopen jaren. Het participatieverhaal laat littekens achter. De zienswijzen laten zien hoe diep dit dossier ingrijpt in het dorp en het landschap. Tegelijkertijd lag er in september 2025 een besluitvraag die juridisch en ruimtelijk moest worden beantwoord, onder de regels die horen bij een aanvraag uit 2020 (Wabo, buitenplanse afwijking, 25 jaar, 16 hectare met ecologische zone). Precies op die vraag hebben we geantwoord.
De spagaat van een raadslid
De politiek wordt vaak gezien als een optelsom van meningen en meerderheden. In werkelijkheid is het vaak een spagaat tussen idealen en verantwoordelijkheid. Tussen je diepste overtuiging – hier: géén grote zonneparken op landbouwgrond – en je plicht om besluiten te nemen die standhouden. Dat is geen halfbakken middenweg, maar nuchter bestuur: doen wat moet, ook als het tegen je gevoel en je idealen ingaat. Op zulke momenten komt het aan op karakter: eerlijk zeggen wat je vindt, helder uitleggen wat je doet en waarom, en daarna blijven werken aan wat je wél wilt bereiken.
Wat we nu wél gaan doen
Koers vasthouden in beleid
We blijven ons verzetten tegen nieuwe grootschalige zonneparken op landbouwgrond. In beleid, in programmering en in regionale afspraken blijven we inzetten op zon op dak, benutting van grote daken en locaties met draagvlak.
Strakke uitvoering en monitoring
Als de vergunningverlening volgt, willen we dat landschappelijke inpassing, ecologische maatregelen en beheereisen niet alleen op papier kloppen, maar ook in het veld worden waargemaakt en gehandhaafd. Daar zullen we bovenop zitten. De randvoorwaarden (inpassing, beheer, verwijdering na 25 jaar) moeten aantoonbaar geborgd blijven.
Relatie met het dorp herstellen
We blijven in gesprek met Barchem en Hobama. Niet om oude discussies opnieuw te voeren, maar om schade te beperken, afspraken te verduidelijken en – waar kan – kwaliteit toe te voegen. Dank en respect blijven op hun plaats, ook als we in dit dossier van inzicht verschillen.
Tot slot
Dit is geen triomfverhaal. Het is een eerlijk verhaal. Over het ongemak dat hoort bij verantwoordelijkheid dragen. Over kiezen tussen twee kwaden en toch proberen het goede te doen. We hebben met pijn in het hart voor de vvgb gestemd. Niet omdat we ineens voor grootschalige zonnevelden zijn, maar omdat we – in deze fase, met dit dossier, onder dit toetsingskader – geen houdbare juridische grond zagen om het tegen te houden. Dat erkennen is niet makkelijk. Het is wel eerlijk.